Ngày 09/4/2025, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 08/2025/QĐ-UBND quy định các trường hợp không có tính khả thi trên thực địa và mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Theo đó, đối tượng áp dụng bao gồm tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính; cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt và tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc xử phạt vi phạm hành chính tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 14 Nghị định 123/2024/NĐ-CP ngày 04/10/2024.
Quyết định nêu rõ các trường hợp không có tính khả thi trên thực địa để buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm:
- Làm mất hoặc giảm độ dày tầng đất đang canh tác; làm thay đổi lớp mặt của đất sản xuất nông nghiệp bằng các loại vật liệu, chất thải hoặc đất lẫn cát, sỏi, đá hay loại đất có thành phần khác với loại đất đang sử dụng; gây bạc màu, gây xói mòn, rửa trôi đất nông nghiệp mà dẫn đến làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất đã được xác định.
- Thay đổi độ dốc bề mặt đất; hạ thấp bề mặt đất; san lấp đất có mặt nước chuyên dùng (trừ hồ thủy lợi) hoặc san lấp nâng cao, hạ thấp bề mặt của đất sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản mà làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định.
Về mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất đối với các hành vi vi phạm thuộc trường hợp không có tính khả thi trên thực địa để buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, Quyết định quy định:
- Buộc khôi phục lại độ dày tầng đất canh tác tương đương như trước vi phạm và đảm bảo khả năng tiếp tục sử dụng đất theo mục đích đã được xác định trước khi vi phạm. Loại đất được sử dụng để khôi phục phải là loại đất ban đầu đã bị lấy đi, trường hợp đất ban đầu không sử dụng lại được thì sử dụng đất khác có chất lượng tương đương hoặc tốt hơn để thay thế phù hợp với mục đích sản xuất nông nghiệp ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với hành vi làm mất hoặc giảm độ dày tầng đất đang canh tác làm suy giảm chất lượng đất;
- Buộc đưa các loại vật liệu, chất thải hoặc đất lẫn cát, sỏi, đá hay loại đất có thành phần khác với loại đất đang sử dụng ra khỏi diện tích đất vi phạm, đồng thời phải có biện pháp cải tạo nâng cao lớp đất mặt phù hợp với mục đích sản xuất nông nghiệp ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với hành vi làm thay đổi lớp mặt của đất sản xuất nông nghiệp bằng các loại vật liệu, chất thải hoặc đất lẫn cát, sỏi, đá hay loại đất có thành phần khác với loại đất đang sử dụng làm suy giảm chất lượng đất;
- Buộc thực hiện các biện pháp chống bạc màu, xói mòn, rửa trôi và phải san lấp, cải tạo tương đương khả năng sử dụng đất ban đầu trước khi vi phạm đối với hành vi gây bạc màu, gây xói mòn, rửa trôi đất nông nghiệp làm suy giảm chất lượng đất;
- Buộc phải san lấp điều chỉnh lại độ dốc bề mặt đất tương đương như trước khi vi phạm hoặc buộc phải san lấp điều chỉnh lại độ dốc bề mặt đất tương đương các thửa đất liền kề theo hiện trạng đang sử dụng;
- Buộc phải san lấp, tạo mặt bằng, khôi phục lại độ cao tương đương bề mặt đất trước khi vi phạm và thực hiện các biện pháp cải tạo đất để phù hợp với mục đích sử dụng đất đã được xác định hoặc phải san lấp, khôi phục lại độ cao tương đương bề mặt đất các thửa đất liền kề theo hiện trạng đang sử dụng;
- Buộc khôi phục lại tương đương khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định trước khi vi phạm đối với hành vi san lấp đất có mặt nước chuyên dùng hoặc san lấp nâng cao, hạ thấp bề mặt của đất sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản làm biến dạng địa hình;
- Các trường hợp không có tính khả thi để buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm thì người có hành vi vi phạm phải thực hiện các biện pháp để đưa toàn bộ diện tích đất vi phạm về trạng thái an toàn, đảm bảo không gây nguy hiểm đến con người, thiệt hại về cây trồng, vật nuôi, các thiệt hại khác và không ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của các thửa đất liền kề. Trường hợp để xảy ra thiệt hại về người, cây trồng, vật nuôi và các thiệt hại khác thì người có hành vi vi phạm phạm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Cũng theo Quyết định, UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan hướng dẫn các tổ chức, cá nhân có phương án tận thu, sử dụng tầng đất mặt đối với diện tích đất chuyên trồng lúa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp, để có quỹ đất sử dụng cho việc khắc phục, cải tạo diện tích đất vi phạm phù hợp với mục đích sản xuất nông nghiệp ban đầu của đất trước khi vi phạm. Cùng với đó, tuyên truyền, hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan áp dụng, thực hiện thống nhất, đúng quy định; cải tạo đất, khôi phục lại độ dày tầng đất canh tác, thực hiện các biện pháp chống bạc màu, xói mòn, rửa trôi khi áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Tổng hợp, báo cáo tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh biện pháp xử lý đối với những vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện Quyết định này.
Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan hướng dẫn các tổ chức, cá nhân tháo dỡ công trình vi phạm bảo đảm an toàn, đúng quy định.
Sở Tư pháp tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật, tổ chức các hội nghị bồi dưỡng kiến thức pháp luật về công tác xử lý vi phạm hành chính (nói chung), công tác xử lý vi phạm hành chính về đất đai (nói riêng) và các quy định tại Quyết định này cho đối tượng là cán bộ, công chức trực tiếp làm công tác xử lý vi phạm hành chính.
UBND tỉnh cũng giao Ủy ban nhân dân cấp huyện theo thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ có trách nhiệm tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đất đai, các quy định về xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm hành chính về đất đai, quy định tại Quy định này để các tổ chức, cá nhân biết. Chỉ đạo, phối hợp, giám sát việc khắc phục hậu quả của tổ chức, cá nhân bị áp dụng biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Chỉ đạo cơ quan chuyên môn, Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện tốt công tác theo dõi, giám sát việc quản lý, sử dụng đất trên địa bàn, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoặc kiến nghị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời theo thẩm quyền đối với các hành vi vi phạm hủy hoại đất theo quy định và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.
Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20 tháng 4 năm 2025 và thay thế Quyết định số 19/2023/QĐ-UBND ngày 05 tháng 6 năm 2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc.
Lê Vân
